Waarom een Socratisch gesprek?

Het Socratisch gesprek stelt je in staat om tot nieuw inzicht te komen. In groepsverband, of individueel.

Groep

In groepsverband kan het Socratisch gesprek helpen bij het vormen van een visie, het verbeteren van  samenwerking of het overkomen van (culture) verschillen of geschillen.

Individueel

1-1 krijgt het Socratisch gesprek het karakter van een gesprek met een coach of psycholoog.

Hoe werkt het Socratisch gesprek?

Centraal staat een vraag. En in plaats van te delen wat je er al over weet, ga je er vanuit dat je het antwoord niet weet.

Niet-weten

Door vanuit een nieuwsgierige, vragende houding te vertrekken, ontstaat er een soort vrije ruimte; een ruimte waar een (collectieve) intelligentie aan het werk raakt, waar plaat is voor nieuw inzicht.

Empathie uitstellen

Ook het uitstellen van empathie is van belang, zodat je bij de feiten kan blijven. De gespreksleider bewaakt dit, en geef het goede voorbeeld.

De situatie

Een feitelijke situatie, waarin (een van) de deelnemer(s) frictie ervaren heeft, vormt niet alleen het vertrekpunt van het gesprek, het is ook een belangrijk om tijdens het gesprek aan te kunnen refereren. Bovendien wordt er de hoofdvraag uit gedestilleerd.

Hittepunt

De hoofdvraag wordt gedestilleerd uit het zogeheten hittepunt. Dit waarborgt niet alleen de relevantie, maar biedt ook de mogelijkheid de hoofdvraag aan te scherpen.

Socratisch Gespreksleider

De gespreksleider bewaakt de gespreksstructuur en -regels, waaronder de vragende houding. En geeft het goede voorbeeld. De gespreksleider mengt zich zo min mogelijk en bij uitstek niet inhoudelijk.

Duur

Afhankelijk van het onderwerp, het aantal deelnemers en het doel, kunnen Socratische gesprekken dagen, of zelfs weken in beslag nemen. Puur ter kennismaking met het concept of ter oefening kan een variant van een paar uur, of een dagdeel ook haar vruchten afwerpen.

Voorbeeld van een Socratisch gesprek

Een voorbeeld van een Socratisch gesprek op video is online moeilijk te vinden; op YouTube is slechts één integraal gesprek terug te vinden in de Balie, in Amsterdam, waarvan je kan afvragen hoe Socratisch het uiteindelijk is. Of er sprake is van een vrije ruimte en een collectieve intelligentie valt te betwijfelen; er is niet alleen sprake van een beperkte tijdsduur, waarin ook nog eens een onderwerp gevonden moest worden, maar ook van niet geringe persoonlijkheden, waarvan er meerdere blijk te geven niet echt te (willen) luisteren.